„O radę pytaj tego, kto sam sobie radzi.”~ Leonardo da Vinci
Wprowadzenie
Mentoring dla założyciela startupu jest jak doping dla olimpijczyka – z tą różnicą, że jest w pełni legalny. Zdobywanie wiedzy, która przez lata była akumulowana przez doświadczonych przedsiębiorców, jest nieocenione dla młodych założycieli, którzy stawiają pierwsze kroki na rynku. Mentorzy nie tylko dzielą się swoim doświadczeniem, ale również kierują młodych założycieli do najbardziej potrzebnych zasobów wiedzy, pomagają ustalić priorytety oraz dostarczają bezcennych wskazówek dotyczących kierunku rozwoju.
Integralna rola mentorów w akceleratorach i inkubatorach
Zidentyfikowano 11 form bezpośredniego wsparcia instytucjonalnego dla start-upów na wczesnym etapie rozwoju. Zostały one sklasyfikowane na podstawie różnych potrzeb, które spełniają dla rozwijających się przedsiębiorstw. Rozróżnienie dotyczy trzech głównych obszarów: infrastruktury, rozwoju umiejętności biznesowych oraz rozwoju potencjału rynkowego (Gałagus, et al., 2018).
Infrastruktura skupia się na zapewnieniu odpowiednich warunków do tworzenia wartości przez firmę. Rozwój umiejętności biznesowych obejmuje wszelkie inicjatywy skierowane na poprawę zdolności niezbędnych do efektywnego tworzenia wartości w przedsiębiorstwie. Natomiast rozwój potencjału rynkowego koncentruje się na wsparciu związanym z interakcjami z różnorodnymi interesariuszami, którzy mają wpływ na proces tworzenia wartości przez firmę (Gałagus, et al., 2018).
Zgodnie z poniższą tabelą, mentoring biznesowy jest wsparciem w rozwoju zdolności biznesowych i świadczony jest przede wszystkim przez inkubatory i akceleratory.
Źródło: Michał Gałagus, Arkadiusz Kamiński, Adrian Michalczuk; “Systemy wsparcia start-upów w Europie Środkowo-Wschodniej”; 2018; str. 231
Badania przeprowadzone przez Ronit Yitshaki i Israel’a Drori (Yitshaki & Drori, 2018) pokazują, że mentorzy w akceleratorach tworzą most łączący startupy z ekosystemem, w którym działają. Dzięki nim młode firmy mogą skutecznie integrować się z lokalnymi sieciami biznesowymi, co ma kluczowe znaczenie dla ich wzrostu i rozwoju. Sieć kontaktów mentora w branży i jego dogłębna znajomość środowiska stanowią zasoby niedostępne dla początkującego założyciela. Co więcej, doświadczony mentor wie:
- do kogo kierować młodą firmę;
- jak i z kim prowadzić rozmowy, aby maksymalnie wykorzystać możliwości współpracy i wsparcia;
- oraz na kogo nie tracić czasu.
Mentorzy pomagają w strukturyzacji strategii biznesowych, odkrywaniu rynkowych możliwości oraz organizacji procesów wewnętrznych, co jest fundamentem dla każdego dynamicznie rozwijającego się startupu.
Warto zastanowić się, czy praca mentorska powinna ograniczać się wyłącznie do indywidualnych spotkań między mentorem a founderem – zarówno na żywo, jak i online – czy też mentor powinien spotykać się z całym zespołem założycieli. Korzystne może być odwiedzenie organizacji przez mentora, aby na własne oczy zobaczyć, jak założyciele pracują, porozmawiać z zespołem, zrozumieć styl pracy, kaliber wyzwań oraz metody rozwiązywania problemów. Naturalnie nasze opowieści o sobie samych są często nieco zniekształcone.
Za sytuację doskonałą można uznać stan, gdy mentor jest zaangażowany w działalność organizacji również finansowo, na przykład jest jednym z inwestorów. Wtedy wie, że od jego skuteczności zależy sukces organizacji, a jednocześnie jego osobisty sukces finansowy.
Znaczenie szkoleń dla mentorów
Jak sugerują badania Mentiway (Mentiway, 2023) , odpowiednie szkolenie mentorów odgrywa kluczową rolę. Inwestycja w rozwój ich umiejętności komunikacyjnych, empatii oraz zdolności motywacyjnych jest niezbędne do skutecznego wsparcia młodych przedsiębiorców. Instytucje wspierające ekosystemy startupów powinny organizować szkolenia, które przygotują mentorów do efektywnego przekazywania swojej wiedzy i doświadczeń.
Korzyści dla mentora
Wiele osób zastanawia się, dlaczego osoby z doświadczeniem decydują się na poświęcenie czasu na udzielania wsparcia w ramach mentoringu? Jest wiele korzyści dla samych mentorów:
- Zwiększenie satysfakcji zawodowej: badania pokazują(HRM partners & Stowarzyszenie Mentorów PROMENTOR, 2016), że mentoring może znacząco podnieść poziom satysfakcji zawodowej mentorów. Uczestniczenie w rozwoju innych, obserwowanie ich postępów i osiągnięć może przynosić mentorom duże zadowolenie, przywrócić bądź zwiększyć wiarę w skuteczność swoich działań oraz oczywiście wpływać pozytywnie na poczucie własnej wartości.
- Rozwój umiejętności interpersonalnych: proces mentoringu umożliwia mentorom pracę z różnorodnymi osobowościami, co wymaga elastyczności, empatii i zdolności adaptacyjnych. To doświadczenie przyczynia się więc do doskonalenia kompetencji miękkich, a w szczególności: umiejętności komunikacyjnych oraz interpersonalnych.
- Rozwój lidera i nauczyciela: mentorzy często zyskują możliwość rozwijania umiejętności przywódczych oraz nauczania. Dzieląc się wiedzą i doświadczeniem, wzmacniają swoje kompetencje w zakresie kierowania zespołem i przekazywania wiedzy w sposób zrozumiały i efektywny.
- Umacnianie własnej wiedzy i umiejętności: proces nauczania innych często wymaga od mentorów aktualizacji i utrwalenia własnej wiedzy. To z kolei prowadzi do lepszego zrozumienia i umocnienia posiadanych umiejętności oraz często inspiruje do dalszego osobistego rozwoju i nauki.
Źródło: Mentoring w praktyce, Badanie zrealizowane przez HRM partners i Stowarzyszenia Mentorów PROMENTOR, 2016; str. 26
Wyzwania mentoringu
Znalezienie odpowiedniego mentora, który jest dobrze dopasowany do potrzeb i aspiracji młodego przedsiębiorcy, jest jednym z największych wyzwań w procesie mentoringu. Dostosowanie harmonogramów w celu umożliwienia regularnych sesji jest często przeszkodą. Rozwój technologii jednak znacząco łagodzi to wyzwanie. Dzięki narzędziom do spotkań online, procesy mentoringowe stają się bardziej elastyczne, co umożliwia przełamywanie barier czasowych i przestrzennych. To nie tylko rozszerza możliwości dostępnych mentorów dla startupów, ale również otwiera drzwi do międzynarodowej współpracy.
Czy warto?
Choć nie ma statystyk dotyczących mentoringu w startupach, możemy podejrzeć wyniki z badań programów mentorskich z listy Fortune 500 (mentorcliq, 2024):
- 98% wszystkich amerykańskich firm z listy Fortune 500 posiada programy mentoringowe.
- 100% z TOP 50 firm z listy Fortune 500 w USA posiada programy mentoringowe.
- Średnie zyski firm z listy Fortune 500, które mają programy mentoringowe, były PONAD 2 RAZY WYŻSZE niż firm bez programów mentoringowych.
- Firmy z listy Fortune 500, które posiadały programy mentoringowe, były znacznie bardziej odporne na trendy rezygnacji pracowników, które miały miejsce w 2021 roku, z medianą rocznego wzrostu zatrudnienia na poziomie nieco ponad 3%. Tymczasem firmy z listy Fortune 500 bez programów mentoringowych odnotowały ŚREDNI SPADEK liczby pracowników o 33%.
Persona idealnego mentora
Persona to fikcyjny profil, który reprezentuje osobę idealnie nadającą się do roli mentora w określonym kontekście lub branży. Stworzenie takiej persony jest kluczowe dla analizy potrzeb mentee, celów oraz oczekiwań. Persona ta obejmuje informacje dotyczące doświadczenia zawodowego, umiejętności interpersonalnych, wartości, motywacji oraz stylu komunikacji. Pomoże to organizacji w identyfikacji i selekcji odpowiednich mentorów. Oto przykład fikcyjnego, idealnego profilu mentora:
Marek Tomaszewski, z bogatym doświadczeniem zarówno jako przedsiębiorca, jak i inwestor jest idealnym przykładem mentora, który może znacząco przyczynić się do sukcesu startupu. Jego zdolność adaptacji do szybko zmieniającego się rynku oraz pasja do wspierania młodych talentów czynią go cennym zasobem dla każdego przedsiębiorcy.
Jednakże, warto zauważyć, że przedstawiona persona to jedynie propozycja, każdy założyciel startupu powinien indywidualnie przemyśleć, jakie kwalifikacje i specjalizacje powinien posiadać mentor najlepiej dopasowany do jego unikalnej sytuacji i zbliżonej branży.
Sposoby nawiązania współpracy z mentorem
Z pewnością jednym z wyzwań dla nowego startupu jest znalezienie odpowiedniego mentora i nawiązanie z nim kontaktu.
Kilka podpowiedzi, miejsc i okazji do znalezienia Mentora:
- wydarzenia branżowe i networking,
- programy akceleracyjne i inkubatory przedsiębiorczości,
- media społecznościowe i platformy profesjonalne,
- organizacje zawodowe i stowarzyszenia branżowe,
- napisanie e-maila z zaproszeniem,
- rekomendacje i referencje.
Przegląd mentoringów we Wrocławiu
Oto kilka miejsc i programów, w których można uzyskać wsparcie mentora we Wrocławiu:
- Startup Launchpad
- InQube Uniwersytecki Inkubator Przedsiębiorczości
- GROW UP TECH w Akademickim Inkubatorze Przedsiębiorczości Politechniki Wrocławskiej
- Rebelpolis — społeczność przedsiębiorczych talentów
- Biuro Karier Politechniki Wrocławskiej
Więcej informacji można znaleźć na stronie: Otwarte programy mentoringowe. Katalog programów dla Mentorów i Mentees | Mentiway.
Dodatkowo, warto korzystać z wiedzy udostępnianej na portalu: Strefa Wiedzy – Share-e.
Wnioski
Mentoring jest nieocenionym narzędziem w budowaniu sukcesu startupów. Zapewnia nie tylko dostęp do wiedzy i doświadczenia, ale także wsparcie w integracji z ekosystemem i rozwijaniu kluczowych kompetencji biznesowych. Inwestowanie w rozwój programów mentoringowych oraz przygotowanie mentorów do pełnienia swojej roli to fundamenty, które mogą znacząco wpłynąć na dynamikę rozwoju młodych firm. Przyszłość mentoringu wygląda obiecująco, ponieważ istnieją możliwości jego dalszego rozwoju i adaptacji do potrzeb nowoczesnego rynku. Wspieranie i rozwijanie tych relacji będzie kluczowe dla przyszłych innowacji i sukcesów na globalnym rynku startupowym.
Autor: Kamil Nawirski
Źródła:
- Gałagus, M., Kamiński, A. i Michalczuk, A., 2018. Systemy wsparcia start-upów w Europie Środkowo-Wschodniej.
- HRM partners i Stowarzyszenie Mentorów PROMENTOR, 2016. Mentoring w praktyce- raport z badania, Warszawa: brak nazwiska
- Mentiway, 2023. [Online]
Available at: https://mentiway.com/raport-mentoring-w-polsce/
[Data uzyskania dostępu: kwiecień 2024]. - mentorcliq, 2024. 40+ Definitive Mentorship Statistics – 2024 Research Updates. [Online]
Available at: https://www.mentorcliq.com/blog/mentoring-stats
[Data uzyskania dostępu: kwiecień 2024]. - Yitshaki, R. i Drori, I., 2018. Understanding mentorship processes. [Online]
Available at: https://www.researchgate.net/publication/331917227_Understanding_mentorship_processes
[Data uzyskania dostępu: kwiecień 2024].